De kerk is bijna afgewerkt en wacht op de plaatsing van het nieuwe orgel
Klais maakte voor de bouw van het nieuwe orgel verschillende ontwerpen van het front: ontwerpen front Klais 1930
Klais werkt ook een offerte uit met daarin de dispositie, de samenstelling van de pijpen, de koppelingen en speelhulpen: offerte Klais 1930
In dit document maar ook in de correspondentie met pastoor Van Herck vinden we een totaalprijs van 78.000 R.M. (Reichsmark) terug.
Opmerkelijk: er is sprake van een Fagot 16' in het hoofdwerk. Thans is dit de Dulcian 16'.
Het orgel wordt op 9 augustus 1930 ingespeeld door Flor Peeters.
In de correspondentie met pastoor Van Herck kunnen we lezen dat er nadien wat betalingsproblemen optreden die enkele jaren aanslepen:
Klais - Van Herck - Van Nuffel 1
Klais - Van Herck - Van Nuffel 2
Klais - Van Herck - Van Nuffel 3
Klais - Van Herck - Van Nuffel 4
Klais - Van Herck - Van Nuffel 5
In deze brieven vinden we ook correspondentie tussen Mgr. J. Van Nuffel, oa. voor de aanstelling van Louis Huybrechts als eerste organist van de kerk alsook om het koor van Sint-Rombouts te laten zingen op de wijding van de kerk.
De kerk met orgel, iets na 1930 en de speeltafel in originele staat. Daarnaast een foto van Clement D'Hooghe aan de speeltafel:
De kerk en het orgel hebben zwaar te lijden gehad onder de oorlog. Op enkele afbeeldingen is te zien dat de ramen achter het orgel volledig dichtgemaakt zijn. Boven het Positief werd ondertussen een dak ter bescherming van het pijpwerk aangebracht. Deze foto dateert van na 1954. Wie het dak heeft aangebracht, is niet bekend.
In het archief vonden we nog twee foto's van een koor en orkest op het doksaal van de kerk. Hierop is de achterkant van het dak boven het positief goed te zien:
Op 20 maart 1969 vond in de kerk een uitvoering plaats van de Johannespassie van J.S. Bach door het koor van de Vlaamse Opera van Antwerpen. O.A. Renaat Verbruggen (toen lid van de kerkraad en ook directeur van de opera) verleende zijn medewerking. Op de foto's is te zien dat de ramen achter het orgel nog steeds dicht zijn en dat ook de boog boven het orgel schade heeft opgelopen.
Op 13 december 1973 laat L. Aerts van de firma Aerts en Castrel (Duffel) aan de pastoor weten dat het op 19 september 1973 bestelde werk aan het orgel is afgerond. "Al de membranen zijn vernieuwd en een groot gedeelte van de moeilijkheden is opgeruimd". Na deze werken moeten alle pijpen nog gereinigd worden en ook alle niet sprekende werken opnieuw aangesloten (tweede fase). Dit kan echter pas gebeuren nadat de werken achter en boven het orgel afgerond zijn. De firma Aerts en Castrel kan echter pas in de tweede helft van 1974 verder werken wegens eerder aangenomen werk aan andere instrumenten.
Op 8 april 1974 laat de kerkfabriek weten dat de werken achter en boven het orgel beëindigd zijn. Ze verzoeken Aerts en Castrel om een gedetailleerde offerte op te maken voor de tweede fase.
Op 16 mei 1974 ontvangt de kerkfabriek een voorstel voor het reinigen en herstellen van het orgel: herstel en reinigen pijpen hoofdwerk en borstwerk, windladen openmaken, reinigen en herstellen van doorspraak en opnieuw stemmen.
Briefwisseling Aerts en Castrel
Het is niet duidelijk of Aerts en Castrel deze tweede fase heeft mogen uitvoeren.
In 1978 blijkt het instrument zodanig in verval dat het amper nog bespeeld kan worden. De kostprijs voor een restauratie ligt zodanig hoog dat de kerkfabriek, noch de stad Antwerpen die bedrag op tafel kunnen leggen. Er wordt daarom beroep gedaan op de hogere overheid om subsidies te krijgen. Vanuit de Rijksdienst voor monumenten- en landschapszorg wordt echter een eerste negatief advies gegeven: het orgel is wel omvangrijk maar de kwaliteit kan niet erg hoog gekwoteerd worden.
Dit wordt later bevestigd door E. Goedleven: het orgel heeft geen historische en slechts geringe artistieke waarde.
Monumenten en landschappen 1
Monumenten en landschappen 2
De kerkfabriek blijft, ook onder impuls van pastoor Paul Vriens (die het orgel graag terug in orde wil hebben), zoeken naar mogelijkheden. Op aanraden van organist Jan Valach (die op zondag 31 maart 1968 nog een concert met Renaat Verbruggen had gegeven op het orgel) wordt contact gelegd met de firma Klais om hun mening over het orgel eens te horen. Klais ontvangt hiervoor 1.000 DM.
Uit dit bezoek komt een offerte van Klais voort: 85.000 DM.
Ook De Vylder orgelbouw uit Ekeren komt kijken en maakt een offerte.
Valach - Klais
Offerte Klais 1979-1980
Offerte De Vylder 1980
Adviezen van Klais, Pels, Van Mol, Elbertse, Joris en Van de Linde
Pagina 3 - 6: Orgelbouwer Elgertse (23 december 1987) stuurt een offerte naar aanleiding van een bezoek aan het orgel met de adviseur.
Pagina 7 - 11: brief K. van de Linde aan de kerkraad (6 december 1987) met akkoord als adviseur en voorstellen van werken aan het orgel.
Pagina 14-15: brief van de kerkraad aan K. van de Linde (15 november 1987): overeenkomst tussen kerkraad en adviseur.
Pagina 16: vervolg op de brief van 15/11/1987 op datum van 17/11/1987.
Pagina 17 - 21: verslag van K. van de Linde met een overzicht van de toestand van het orgel.
Pagina 22: Brief van K. van de Linde (6 november 1987) met de vraag om als adviseur aangesteld te worden.
Pagina 23: Brief van J. Joris (6 augustus 1987) om mee als adviseur aangesteld te worden.
Pagina 24 - 25: brief 'Frans Boon?'
Pagina 26 - 30: prijsopgave firma Pels, 9 oktober 1986 (hieruit blijkt ook de Pels het orgel in onderhoud heeft)
Pagina 30 - 36: offerte Klais, 9 oktober 1985
Pagina 37 - 38: advies Jan Van Mol
Pagina 39 - 40: brief van lid kerkraad: 5 oktober 1985, vergelijking offertes De Vylder, Pels en Klais.
Pagina 41: brief van de firma Pels (Gerard Pels), 1 juli 1985
Pagina 43: prijsraming van de firma Pels, 1 juli 1985
Adviseur Koos van de Linde stelt een lastenboek op dat wordt goedgekeurd door S. Deriemaeker en J. Joris. Dit lastenboek wordt verstuurd naar zes orgelbouwers: Elbertse in Nederland, Pels in Herselt, Andriessen in Menen, Loncke in Zarren-Kortemark, Klais in Duitsland en Manufacture d'orgues Luxembourgeoise uit Lintgen, Groot Hertogdom Luxemburg.
Op financieel vlak is er sprake van een Mecenaat door de Generale bank (via Walter Corluy).
Lastenboek en aanschrijven orgelbouwers
Orgelbouwer Lonck laat weten dat hij geen interesse heeft in het project. Orgelbouwer Stan Arnouts laat dan weer mondeling weten dat hij ook interesse heeft in het project.
Lonck - aanschrijven Arnouts
Orgelbouw Klais stelt een nieuwe offerte op op datum van 29 juni 1988:
Klais 1
Klais 2
Klais 3
Klais bijlage 1
Klais bijlage 2
Klais bijlage 3
Klais bijlage 4
Ook de firma Pels maakt een offerte: Offerte Pels
Offerte van de firma Elbertse: Offerte Elbertse
Offerte van de firma Elbertse: Offerte Arnouts
Deze drie orgelbouwers laten weten dat ze geen interesse hebben om een offerte uit te werken:
Brief Andriessen
Brief Manufacture d'orgues Luxembourgeoise
Brief Verschueren
Uiteindelijk blijven 3 kandidaten over: Arnouts, Pels en Klais. Er wordt een samenvatting gemaakt van de offertes met daarin de vergelijking tussen de drie voorstellen.
In deze fase wordt er ook overwogen om geen nieuwe speeltafel te plaatsen zoals in het lastenboek voorzien was maar de huidige speeltafel aan te passen.
Biedingen en beoordeling - bijkomende offertes
Pels - D'Hondt krijgt uiteindelijk het werk toegewezen. Hiervan vinden we heel wat verslagen terug:
Verslagen restauratie 1
Verslagen restauratie 2
Betalingen aan Pels
Brieven aan Pels en betalingen
Na de restauratie denkt men er terug over na om het positief te laten overkappen. Uiteindelijk zal dit werk niet gebeuren maar er zijn wel enkele offertes gemaakt:
Offertes overkapping positief
Van de restauratie zijn ook nog enkele krantenartikels bewaard:
Krantenartikels over de restauratie